Fibromyalgie

Fibromyalgie is een pijnstoornis die een verhoogde pijngevoeligheid en langdurige spierpijn veroorzaakt in verschillende delen van het lichaam. De pijn situeert zich vooral in de nek- en schoudergordel met uitbreiding naar beide armen (soms inclusief de handen), evenals in de lage rug en bekkengordel, met uitbreiding tot in beide benen. Er bestaat een behandeling om de pijnklachten te verlichten.

  • Medisch gevalideerd door een huisarts
vrouw met fibromyalgievrouw met fibromyalgie

Wat is fibromyalgie?

Fibromyalgie, ook wel wekedelenreuma genoemd, is een chronisch pijnsyndroom dat gekenmerkt wordt door aanhoudende spierpijn in verschillende delen van het lichaam.

Het wordt geclassificeerd als nociceptieve pijn, waarbij het vermogen van het lichaam om pijnsignalen te interpreteren gewijzigd is. Dit betekent dat prikkels die normaal geen pijn zouden veroorzaken, dat wel doen. In het geval van fibromyalgie leidt dit ertoe dat het lichaam wijdverspreide pijn waarneemt, met een abnormale overgevoeligheid in het hele lichaam.

Hulp nodig?

Spreek snel via video met een huisarts of psycholoog dankzij de Doktr-app. Zonder wachttijden.

Wat is de oorzaak van fibromyalgie?

De oorzaak van deze spierziekte is een verandering in de zenuwbanen, die leidt tot een overgevoeligheid voor pijnsignalen en een verminderd vermogen om pijnsignalen te reguleren. Wanneer pijnzenuwen geactiveerd worden, produceren ze daarom een sterkere pijnreactie dan normaal. Het komt ook voor dat activering van de gevoelszenuwen leidt tot een pijnsignaal. Anders gezegd: het is alsof je het kleinste gefluister voortdurend als een luide schreeuw waarneemt.

Voor sommigen kunnen de symptomen van fibromyalgie beginnen na een groot trauma, zoals een zeer stressvolle gebeurtenis, een operatie of een ernstige infectie. Bij anderen ontstaan de symptomen geleidelijk, zonder duidelijke aanleiding. Als de klachten geleidelijk opkomen, is het gebruikelijk dat ze volgen op een langdurige lokale pijn die niet verdwijnt, zelfs niet nadat het letsel genezen is. Een rugblessure of een tenniselleboog kan bijvoorbeeld pijn in het hele lichaam veroorzaken.

Fibromyalgie komt het meest voor bij vrouwen en kan op elke leeftijd optreden, maar het vaakst vanaf de leeftijd van 40 jaar.

Symptomen van fibromyalgie

Typische symptomen van fibromyalgie zijn:

  • Wijdverspreide pijn. De pijn wordt beschreven als een constante, doffe pijn die al minstens drie maanden aanhoudt. De pijn is diffuser dan normale spier- en gewrichtspijn en verplaatst zich over het hele lichaam. Bij fibromyalgie zit de pijn aan beide kanten van het lichaam en zowel boven als onder de romp. Het is gebruikelijk om pijn te hebben in de nek, schouders en onderrug. Pijn in de gewrichten komt ook vaak voor. De pijn van fibromyalgie kan constant zijn of opflakkeren, branderig of schietend aanvoelen, of als een messteek worden ervaren.
  • Verhoogde gevoeligheid voor pijn. Dit betekent dat je pijn kunt voelen van prikkels die normaal geen pijn veroorzaken (bv. een aanraking door je partner).
  • Uitgesproken vermoeidheid. Mensen met fibromyalgie beschrijven vaak dat ze moe wakker worden, zelfs na vele uren slaap. Slaap wordt onderbroken door pijn, en slaapstoornissen komen vaak voor.
  • Mentale symptomen. De ziekte tast het vermogen aan om te focussen, op te letten, te onthouden en zich te concentreren. Dit wordt soms beschreven als een soort mist in de hersenen. Depressie en angst komen vaak voor. Fibromyalgie kan ook stemmingswisselingen en een verhoogde gevoeligheid voor stress veroorzaken.

Andere symptomen die samen voorkomen bij deze spierziekte zijn:

  • Gastro-intestinale problemen
  • Misselijkheid
  • Migraine of verschillende vormen van hoofdpijn
  • Ongewoon vaak moeten plassen
  • Koortsig gevoel in het lichaam, overmatig zweten
  • Droge mond
  • Droge slijmvliezen
  • Duizeligheid en evenwichtsproblemen
  • Gevoeligheid voor geluid, licht en geuren

Er zijn geen specifieke tests die kunnen uitwijzen of je fibromyalgie hebt (het is een uitsluitingsdiagnose), en het kan soms lang duren voordat de juiste diagnose wordt gesteld.

Wat kun je zelf doen?

Leven met chronische pijn is een uitdaging, zowel voor de persoon die eraan lijdt als voor zorgprofessionals. Dit syndroom varieert sterk en iedereen heeft zijn eigen ervaring. Sommigen hebben een mildere vorm van de ziekte, anderen een veel ernstigere. De ernst kan ook variëren in verschillende levensfasen.

De eerste periode na de diagnose kent zijn uitdagingen, waarbij veel draait om het accepteren van een nieuwe levenssituatie. De volgende stap is het vinden van strategieën om een goed leven te creëren dat werkt met de pijn. Voor de meeste mensen vormen beide stappen een niet te onderschatten mentale inspanning.

Hier zijn enkele belangrijke puzzelstukjes om toch een goed leven te leiden met fibromyalgie:

  • Kennis en communicatie. Een belangrijk onderdeel is meer te weten te komen over de ziekte. Het is ook essentieel om met je familieleden te communiceren, zodat ze begrijpen wat de ziekte voor jou betekent.
  • Dagelijkse beweging. Het kan moeilijk zijn om in beweging te blijven als je lichaam pijn doet. Toch is het belangrijk om actief te blijven in het dagelijkse leven en niet te veel stil te zitten, want op de lange termijn zal beweging de pijn helpen verlichten.
  • Sporten. Naast dagelijkse beweging helpt regelmatige sportactiviteit bij fibromyalgie. Activiteiten die meestal goed werken, zijn wandelen, buitenactiviteiten, tuinieren, zwemmen en aquagym. Begin rustig, bij voorkeur met begeleiding van een fysiotherapeut, en zorg ervoor dat je voldoende rust en hersteltijd neemt tussen de trainingssessies door. Twee tot drie keer per week is vaak voldoende.
  • Vind je balans. Probeer een duurzaam evenwicht te vinden tussen werk, gezin en vrije tijd, en tussen activiteit en rust. Iedereen heeft zijn eigen niveau; zorg ervoor dat je het jouwe vindt.
  • Strategieën voor slaap. Verstoorde slaap komt vaak voor bij fibromyalgie, en als slapen niet lukt, kan dat erg stressvol zijn omdat slaap essentieel is om je goed te voelen. Probeer strategieën te vinden om je slaap te verbeteren en bespreek aanhoudende slaapprobleem met je huisarts.
  • Strategieën voor stress. Stress verergert fibromyalgie, en voor sommigen kan het onwennig aanvoelen om naar hun lichaam te luisteren en niet zomaar door te gaan. Een belangrijk onderdeel van het creëren van een leven dat werkt met fibromyalgie is het vinden van strategieën om stress te beheersen en, indien mogelijk, te vermijden.

Behandeling voor fibromyalgie

Er is nog geen behandeling die fibromyalgie kan genezen. Het doel van een behandeling is om de symptomen te verminderen, zodat je een goed leven kunt leiden met de ziekte. De behandeling is levenslang en persoonlijk, en omvat zowel acties die je zelf onderneemt als professionele behandelingen.

Er zijn verschillende behandelingen die proberen de pijnregulatie in positieve zin te beïnvloeden en het lichaam pijnsignalen op een redelijker niveau te laten waarnemen. Het doel is om de hersenen te leren dat de onaangename signalen niet gevaarlijk zijn en niet langer als belangrijk geïnterpreteerd hoeven te worden. Voorbeelden van behandelingen met dergelijke elementen zijn psychotherapeutische behandeling en kinesitherapie.

Medicijnen die gebruikt worden bij fibromyalgie zijn onder meer:

  • Pijnstillers. Sommige pijnstillers kunnen helpen, maar ze werken niet altijd. Het is vaak een kwestie van uitproberen.
  • Antidepressiva. Sommige soorten antidepressiva kunnen de pijn verlichten en de vermoeidheid verminderen.
  • Medicijnen die gebruikt worden bij epilepsie. Deze medicijnen kunnen helpen bij fibromyalgie door de pijn te verminderen, angst te verlichten en de slaap te verbeteren.

Andere behandelingen die worden gebruikt bij fibromyalgie zijn:

  • Psychotherapie. Psychotherapie kan helpen bij het ontwikkelen van gedachten en strategieën om beter met de ziekte om te gaan. Een methode die vaak wordt gebruikt, is ACT-behandeling (Acceptance and Commitment Therapy). Dit is een op acceptatie gerichte therapie die tot doel heeft de negatieve spiraal van pijnvermijding en overmatige focus op lichamelijke klachten te doorbreken.
  • Kinesitherapie. Deze therapie biedt hulp bij het beheersen van de pijn en bij het vinden van een geschikt niveau van lichaamsbeweging, aangepast aan je mogelijkheden. Fasciatherapie kan lokaal een verbetering van de klachten bieden.
  • Multimodale pijnbestrijding. Dit houdt in dat je een behandeling op maat krijgt via samenwerking in een behandelteam, bestaande uit bijvoorbeeld een kinesist, ergotherapeut, huisarts, verpleegkundige en psycholoog. De behandeling bestaat vaak uit lezingen, individuele begeleiding en lichaamsbeweging.

Wanneer moet je medische hulp zoeken?

Je moet medische hulp zoeken als je vermoedt dat je fibromyalgie hebt.

Hoe kan Doktr je helpen?

Via de Doktr-app spreek je snel via video met een erkende huisarts of psycholoog. De huisarts kan helpen bij het beoordelen van je symptomen. Indien nodig krijg je medicatie voorgeschreven of word je doorverwezen naar fysieke zorg.

Een psycholoog kan je ondersteunen bij het omgaan met chronische pijn, stress en emotionele belasting, en je helpen bij het ontwikkelen van strategieën om je levenskwaliteit te verbeteren.

Krijg snel hulp in de Doktr-app

Veelgestelde vragen

  • Zijn er verschillen tussen fibromyalgiesymptomen bij mannen en vrouwen?

    Er zijn wel degelijk verschillen in fibromyalgiesymptomen tussen mannen en vrouwen. Fibromyalgie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Vrouwen ervaren vaak specifieke symptomen, zoals hoofdpijn, stijfheid (vooral 's ochtends) en verergering van klachten door hormonale schommelingen.

  • Heeft fibromyalgie impact op de levensverwachting?

    Fibromyalgie heeft geen directe impact op de levensverwachting. Het wordt niet beschouwd als een progressieve aandoening, hoewel de symptomen in sommige gevallen wel kunnen verergeren met de tijd.

  • Kunnen oogproblemen een symptoom zijn van fibromyalgie?

    Ja, oogproblemen kunnen een symptoom zijn van fibromyalgie. Patiënten kunnen last hebben van pijnlijke, droge en branderige ogen, en verminderd zicht. Dit komt doordat fibromyalgie ook de spieren die de ogen aansturen, kan aantasten.

  • Wat is het verschil tussen CVS en fibromyalgie?

    Het belangrijkste verschil tussen CVS (chronisch vermoeidheidssyndroom) en fibromyalgie is dat bij fibromyalgie pijn het overheersende probleem is, terwijl bij CVS vermoeidheid de grootste klacht is. Beide aandoeningen hebben echter veel overlappende symptomen, waaronder slaapstoornissen, hoofdpijn en concentratieproblemen.

  • Kan iemand met fibromyalgie nog werken?

    Iemand met fibromyalgie kan in principe nog werken. Het kan echter wel lastig zijn vanwege de pijn en andere symptomen. Het is belangrijk om de werkgever goed te informeren en afspraken te maken over werkbelasting, flexibele werktijden en het afwisselen van taken.

  • Is fibromyalgie erfelijk?

    Er zijn aanwijzingen dat fibromyalgie een genetische component heeft. Recent onderzoek suggereert dat er genetische factoren kunnen zijn die de vatbaarheid voor fibromyalgie beïnvloeden. Meer onderzoek is nodig om de precieze rol van erfelijkheid bij fibromyalgie te bepalen.

Meer lezen

Vrouw gebruikt Doktr-app op smartphoneScreenshot van de Doktr-app

Spreek snel met een huisarts of psycholoog online

  • Één app voor fysieke en mentale zorg
  • Zonder wachttijden
  • Waar je ook bent
Ontdek het op Google PlayDownload in de App Store
QR-code Doktr-app
Scan en download Doktr