Kinkhoest (pertussis)

Wat is kinkhoest?

Kinkhoest wordt veroorzaakt door de bacterie Bordetella pertussis. Het is een zeer besmettelijke infectie van de bovenste luchtwegen. Het kenmerkt zich door hevige hoestbuien, vooral bij kinderen. Kinderen jonger dan één jaar zijn gevoeliger voor ernstige complicaties, vooral als ze niet of nog niet volledig gevaccineerd zijn.

Wat zijn symptomen van kinkhoest?

Kinkhoest begint met een gewone verkoudheid, klachten kunnen zijn een loopneus, niezen, een beetje koorts en een lichte hoest.

Na een tweetal weken ontstaan er plots hoestaanvallen, deze kunnen heel heftig zijn. Deze aanvallen kunnen gepaard gaan met een gierende ademhaling (vaak op het einde van een hoestbui bij het inademen) en het ophoesten van taai slijm. Door het hoesten gaat eten, drinken en ademen moeilijker. ’s Nachts zijn de aanvallen vaak erger, dit kan erg vermoeiend zijn voor een kind.

Bij uitgesproken hoestbuien kunnen kinderen soms braken. Ook kunnen ze het benauwd krijgen en blauw worden door zuurstofgebrek.

 Na een paar weken worden de hoestbuien minder intens, maar de aanvallen kunnen 2 tot 4 maanden aanhouden.

 Baby’s kunnen van kinkhoest huilerig worden en ze hebben soms geen kracht meer om te drinken. Ze kunnen soms ook benauwd en blauw worden zonder dat ze hoesten.

 Bij volwassenen verloopt de infectie milder. Ze vertonen weinig specifieke symptomen, vaak is er enkel een hoest. De hoest kan mild tot hevig zijn, en kan langere tijd aanhouden (langer dan 3 weken).

Is kinkhoest besmettelijk?

Kinkhoest is zeer besmettelijk. De infectie kan zich verspreiden via druppeltjes in de lucht, die geproduceerd worden bij hoesten en niezen.

Het duurt 1 tot 3 weken voordat je kind verkouden wordt, en vervolgens duurt het nog 1 tot 2 weken voordat de hoestbuien beginnen.

Je kind is besmettelijk naar anderen toe als de verkoudheidsklachten optreden, tot ongeveer 5 weken erna. Voordat de typische hoestbuien optreden (en men aan kinkhoest denkt) is kinkhoest dus al besmettelijk.

Als je kind kinkhoest heeft gehad, dan is het een tijdje beschermd. Na een 4-tal jaar kan je kind terug kinkhoest krijgen, maar dan met weinig klachten.

Wat kan je zelf doen?

• Waarschuw de opvang/school als er kinkhoest is vastgesteld. Extra waakzaamheid moet gaan naar zuigelingen en kinderen die nog niet (volledig) gevaccineerd zijn.
• Vermijd contact tussen hoestende en niezende personen en niet gevaccineerde baby’s voor zover haalbaar.
• Zorg voor voldoende rust want de hoestbuien kunnen uitputtend zijn voor je kind. In bed blijven liggen is niet nodig, je kind mag spelen als het daar zin in heeft.
• Je kind mag naar school/opvang als het zich goed genoeg voelt.
• Als je een baby hebt jonger dan een jaar of je bent zwanger en komt in contact met kinkhoest, neemt dan contact op met de huisarts.

Behandeling kinkhoest

Er bestaan antibiotica tegen de bacterie die kinkhoest veroorzaakt, maar meestal heeft het geen zin dat je kind die krijgt. De hoestbuien verminderen namelijk niet door de antibiotica, noch zorgen ze voor een korter ziekteverloop.

In een aantal specifieke gevallen zal de arts wel antibiotica geven.

Wanneer een arts contacteren?

Contacteer je arts als je kind:

• Jonger is dan 1 jaar en hoestbuien heeft
• Als je ongerust bent over de hoestbuien van je kind
• Als je denkt dat je kind mogelijks kinkhoest heeft en je hebt ook een jonge baby (minder dan een jaar) of je bent zwanger, of je hebt een kind met een ernstige hart/longziekte
• Anders ziek is dan je gewend bent, of je vertrouwt het niet
• Steeds zieker wordt
• Minder drinkt (minder dan de helft dan wat je kind gewoonlijk drinkt)
• Steeds moet overgeven
• Suf is
• Ademhalingsproblemen/benauwdheid heeft
• Heel snel gaat ademen
• Veel huilt of kreunt
• Een bleke/grauwe huid heeft

Hoe kan Doktr je helpen?

Via de Doktr-app spreek je snel met een erkende huisarts via video, zonder afspraak. De huisarts kan je helpen bij het beoordelen van de symptomen, je advies geven en een correcte behandeling voorschrijven.

Krijg snel hulp in de Doktr-app

Veelgestelde vragen

Hier hebben we enkele korte vragen en antwoorden over kinkhoest verzameld.

• Wat zijn de mogelijke complicaties?

  Kinkhoest kan gevaarlijk zijn voor kinderen jonger dan een jaar, wanneer ze nog niet alle vaccinaties tegen kinkhoest hebben gekregen. Door de hoestbuien kunnen kindjes ernstig benauwd worden. Baby’s met kinkhoest worden daarom meestal opgenomen in het ziekenhuis. 

  Kinderen met een ernstige hart- of longziekte hebben ook meer risico op een ernstig ziekteverloop.

  Bij uitgesproken zuurstoftekort (door de intense hoestbuien) kan hersenbeschadiging optreden. Het sterftecijfer bij een onbehandelde kinkhoest is hoog.

• Bestaat er een vaccin tegen kinkhoest?

  Het vaccin tegen kinkhoest is opgenomen in het basisvaccinatieschema. Vaccins dienen gegeven te worden op de leeftijd van 8, 12, 16 weken en op 15 maanden. Herhalingen zijn aanbevolen op de leeftijd van 5 à 6 jaar en tussen 14 en 16 jaar.

  Een kind dat gevaccineerd is en in contact komt met een besmet persoon zal een lichtere vorm van infectie doormaken dankzij de vaccinatie.

  Om jonge zuigelingen te beschermen worden zwangere vrouwen tussen 24 en 32 weken gevaccineerd. Ook wordt er de zogenaamde ‘cocoonvaccinatie’ aanbevolen aan:

  • Gezins- en familieleden van een zuigeling
  • Andere mensen die frequent in contact zullen komen met een pasgeboren baby
  • Alle personen die werken met kleine kinderen
• Is kinkhoest gevaarlijk voor zwangere vrouwen?

  Als je zwanger bent en kinkhoest hebt dan kan je dat doorgeven aan je kindje bij de geboorte. Daarom wordt vaccinatie voor kinkhoest aanbevolen bij elke zwangere vrouw tussen week 24 en 32, zodat het kind beschermd is de eerste maanden na de geboorte.

Meer lezen

• Roodvonk (scarlatina)
• Rubella (rodehond)
• Windpokken (waterpokken)