Ziekte van Lyme (borreliose)

Wat is de ziekte van Lyme?

De ziekte van Lyme of borreliose is een bacteriële infectie die door teken wordt verspreid als ze bloed zuigen. Meer dan de helft van alle mensen met de ziekte van Lyme ontwikkelt een typische rode verkleuring van de huid rond de tekenbeet, die groter wordt en in het midden kan vervagen. Soms kan de ziekte zich verspreiden naar de gewrichten of het zenuwstelsel.

Wat is de oorzaak van de ziekte van Lyme?

De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door een groep bacteriën die door teken worden verspreid. Er zijn verschillende soorten Lymeziektebacteriën, waaronder Borrelia burgdorferi, Borrelia afzelii en Borrelia garinii, die de ziekte van Lyme bij mensen kunnen overdragen.

De bacterie houdt zich op in het maagdarmkanaal van de teek en wanneer de teek bloed zuigt, kan de bacterie infectieuze stoffen ‘uitbraken’. De teken krijgen op hun beurt vaak de bacterie binnen van besmette kleine knaagdieren. Om besmet te raken, moet de teek normaal gesproken minstens 24 uur aan je lichaam vastzitten.

Wat zijn symptomen van de ziekte van Lyme?

Het is gebruikelijk dat je  een kleine rode vlek krijgt, vergelijkbaar met een muggenbeet, op de plek waar een teek is verwijderd. Dit is normaal en gaat na een paar dagen weg. Het is geen teken van de ziekte van Lyme.

De ziekte van Lyme veroorzaakt symptomen die sterk kunnen variëren en op veel verschillende plaatsen in het lichaam voorkomen.

Vroege symptomen van de ziekte van Lyme:

Het meest voorkomende vroege symptoom is een bijzondere roodheid van de huid (erythema migrans) op de plaats van de tekenbeet, die:

• Meestal opduikt één à vier weken nadat je bent gebeten.
• Geleidelijk verandert en groter dan 5 centimeter in diameter wordt.
• Ringvormig, ovaal of regelmatig van vorm is.
• Ofwel felrood is ofwel eruitziet als een rode cirkel met centraal een bleke zone.

Houd er rekening mee dat een huiduitslag moeilijker te zien kan zijn op een donkere huid. De uitslag kan ook gevoelloos worden en jeuken, en de ziekte van Lyme kan ook andere huidveranderingen als gevolg hebben, zoals blaarvormige uitslag of etterende zweertjes.

Als je de ziekte van Lyme hebt, kun je in een vroeg stadium ook last krijgen van één of meer van de volgende symptomen:

• Meervoudige roodheid van de huid
• Koorts en koude rillingen
• Vermoeidheid
• Hoofdpijn
• Een blauwrode bult op de huid (vooral op de oorlel of tepel, komt vaker voor bij kinderen)

Meer symptomen van de ziekte van Lyme

Als de ziekte van Lyme het zenuwstelsel aantast, wordt dit neuroborreliose genoemd en kunnen symptomen optreden zoals:

• Stijve nek
• Hoofdpijn
• Hevige pijn in de nek, rug, armen of benen
• Gevoelsverlies
• Verlamming (meestal in een deel van het gezicht)

Als de infectie niet wordt behandeld, kan de ziekte van Lyme binnen enkele maanden tot jaren na de infectie aanleiding geven tot meer symptomen. Die kunnen zich manifesteren in de spieren, botten, het zenuwstelsel en de huid.

Veel mensen hebben de ziekte van Lyme zonder enige symptomen te vertonen en in deze gevallen lost het lichaam de infectie normaal gesproken zelf op.

Wat kun je zelf doen?

De ziekte van Lyme wordt verspreid door teken, en wanneer een teek die drager is van de ziekte van Lyme een mens bijt en bloed zuigt, kan hij de ziekteverwekker overbrengen. Om te vermijden dat je besmet raakt, kun je het advies opvolgen om tekenbeten te voorkomen.

Teken moeten meestal meer dan 24 uur vastzitten om de infectie over te dragen. Je kunt het risico op besmetting daarom ook verkleinen door je huid te controleren na een boswandeling, en door de teek zo snel mogelijk te verwijderen als je gebeten bent. Hier lees je hoe je een teek zelf kunt verwijderen.

Behandeling van de ziekte van Lyme

De ziekte van Lyme is een bacteriële infectie en wordt behandeld met antibiotica voorgeschreven door je huisarts. De meeste mensen herstellen volledig na behandeling, maar als de behandeling in een later stadium wordt gestart, kan het soms enkele maanden duren voordat alle symptomen zijn verdwenen.

Er wordt onderzoek gedaan naar een vaccin tegen de ziekte van Lyme, maar er is nog geen werkend vaccin.

Wanneer moet je medische hulp zoeken?

Zoek spoedeisende hulp als je:

• Een stijve nek en hoofdpijn hebt en je erg ziek voelt.
• Gezichtsverlamming of gevoelsverlies in een ander deel van je lichaam hebt.

Zoek ook medische hulp als je:

• Een roodheid hebt van ten minste 5 centimeter in diameter die ten minste een week na de tekenbeet is verschenen.
• Koorts, hoofdpijn, lichaamspijn hebt of ongewoon vermoeid bent, enige tijd nadat je door een teek bent gebeten.

Hoe kan Doktr je helpen?

Via de Doktr-app spreek je snel met een erkende huisarts via video, zonder afspraak. De huisarts kan je helpen bij het beoordelen van de symptomen, je advies geven en een correcte behandeling voorschrijven.

Krijg snel hulp in de Doktr-app

Veelgestelde vragen

Hier hebben we een aantal vragen en antwoorden over de ziekte van Lyme verzameld.

• Is de ziekte van Lyme besmettelijk?

  Teken kunnen ziektekiemen van de ziekte van Lyme binnenkrijgen als ze bijvoorbeeld bloed zuigen van besmette knaagdieren. Als ze vervolgens bloed zuigen van een mens, kunnen ze de infectie overdragen. De ziekte van Lyme verspreidt zich niet onder mensen.

• Is de ziekte van Lyme dodelijk?

  In zeer zeldzame gevallen kan Lyme dodelijk zijn, bijvoorbeeld als de infectie het hart aantast en hartritmestoornissen veroorzaakt. Dit komt echter zelden voor. Meestal is de ziekte goed te behandelen met antibiotica, zeker als ze tijdig wordt vastgesteld.

• Wat is de gemiddelde duur van de ziekte van Lyme?

  Dat hangt af van het moment waarop de ziekte wordt ontdekt. In een vroeg stadium, zoals bij huiduitslag (de bekende rode kring), kan de infectie meestal binnen één tot enkele weken verdwijnen met antibiotica.

  Als Lyme pas maanden of jaren later wordt vastgesteld, is de behandeling vaak moeilijker. Er kunnen dan meerdere antibioticakuren nodig zijn, en soms blijven er restklachten zoals gewrichtspijn of verlammingsverschijnselen. In zulke gevallen is volledige genezing niet altijd mogelijk.

Meer lezen

• Migraine
• Artrose
• Muggenbeet