Wratten

Wat is een wrat?

Wratten zijn een verdikking van de huid, maar ze zijn op zich volkomen onschadelijk. Wratten komen voor op alle leeftijden, maar jonge kinderen hebben bijvoorbeeld vaker last van parelwratjes en dergelijke.

Wratten zijn het gevolg van een huidinfectie met humaan papillomavirussen (HPV). Er zijn meer dan 100 verschillende soorten HPV-virussen. De meeste mensen herkennen de naam omdat sommige varianten verband houden met genitale wratten (soa’s) en een verhoogd risico op kanker.

Bij huidwratten zijn het andere soorten HPV-virus die de infectie veroorzaken en is het risico op kanker niet verhoogd. Mensen met een verzwakt immuunsysteem zijn wel vatbaarder voor het krijgen van wratten.

Hoe herken je wratten?

Je kunt wratten herkennen aan volgende symptomen:

• Wratten zijn ronde, zachte bultjes op de huid met een harde rand en een korrelig, ruw oppervlak.
• Soms kunnen er kleine zwarte stippen in de wrat verschijnen, vooral als je de buitenste laag eraf schraapt. Dat zijn bloedvaten die verstopt zijn geraakt.
• Wratten komen vooral voor op de handen, vingers of voeten en zijn meestal tussen de 4 en 5 millimeter groot. Ze kunnen ook in groep voorkomen.
• Handwratten zijn vaak dikker dan voetwratten en kunnen er soms uitzien als kroontjes van een bloemkool.
• Als wratten worden blootgesteld aan druk, kunnen ze pijn doen. Vaak is de huid rondom de wrat zelf ook opgezwollen.

Soorten wratten

Er bestaan verschillende soorten wratten:

• Voet- en hand wratten (verruca plantaris / vulgaris): Deze wratten ontstaan door een infectie met een humaan papillomavirus (HPV). Je kunt voetwratten krijgen door in contact te komen met geïnfecteerde huidschilfers of stukjes wrat in bijvoorbeeld een douche of zwembad. Vooral kinderen krijgen voetwratten, maar ze kunnen ook bij volwassenen voorkomen. Ze kunnen met een zalf behandeld worden of bij een huisarts bevroren worden met vloeibare stikstof.
• Vlakke wratten (verruca plana): Dit zijn kleine vlakke wratten van 1 tot 3 millimeter grootte. Ze zitten vaak in een groepje bij elkaar. Ze kunnen bij de huisarts bevroren worden.
• Draadvormige wratten (verruca filiformis): Dit is een dunne lange wrat die vaak in het gezicht voorkomt. Ze kunnen bij de huisarts bevroren worden.
• Genitale wratten (condyloma acuminata): Genitale wratten worden via seksueel contact overgedragen. Ze worden veroorzaakt door een HPV-virus. Een condoom beschermt onvoldoende tegen de overdracht van deze wratten. Er zijn verschillende behandelmethodes, maar ze kunnen altijd terugkomen zolang het HPV-virus nog op de huid aanwezig is.
• Ouderdomswratten (verruca seborroica of verruca senilis): Bijna iedereen krijgt deze wratten bij het ouder worden. Ze kunnen een hoop verschillende kleuren en vormen hebben, maar vaak beginnen ze als een huidkleurig/geelbruin/grijsbruin plekje. Vaak voelen ze ruw aan. Later worden ze dikker en groter met een bloemkool/hobbelig/brokkelig oppervlak. Ze kunnen overal op het lichaam voorkomen. Ze zijn goedaardig en kunnen geen huidkanker worden.

Hoe kun je wratten voorkomen?

Wratten zijn besmettelijk. Ze kunnen worden overgedragen via direct contact of indirect via vochtige oppervlakken. Je kunt wratten ook overdragen bij jezelf, bijvoorbeeld van je voet naar je hand. Volg dus zeker deze tips om infectie te voorkomen:

1.      Vermijd direct contact met wratten van andere mensen.

2.      Krab niet aan of prik niet in je eigen wratten.

3.      Loop niet blootsvoets in openbare kleedkamers en douches.

4.      Leen geen handdoeken, schoenen, nagelvijlen of scheermesjes van anderen.

5.      Breng pleisters aan als bescherming over wratten op de handen.

Wratten behandelen en verwijderen

Wratten verdwijnen meestal vanzelf binnen een paar maanden (60% binnen het jaar). Duurt het je te lang? Dan kan je wratten proberen te behandelen met een van volgende methodes of een combinatie ervan:

• Lokale geneesmiddelen
  Er zijn enkele middelen tegen wratten te verkrijgen bij apotheek, maar vaak bereik je hiermee niet voldoende resultaat. Deze producten bevatten meestal salicylzuur, een bijtende stof, dus informeer je steeds goed alvorens je deze middelen gebruikt. Deze lokale behandeling moet ook steeds gebeuren in combinatie met het wegkrabben of vijlen van de bovenste huidlaag. Het is dus een tijdsintensief gebeuren.
• Antivries
  Je wratten (laten) bevriezen, is een snellere manier om wratten te verwijderen. De meeste huisartsen bieden deze behandeling aan.
• Ontlastende pleisters
  Bepaalde soorten pleisters kunnen de druk op wratten verminderen. Dat kan bijvoorbeeld de pijn verzachten als je een wrat op je voet hebt.

Houd er rekening mee dat er verschillende leeftijdsgrenzen zijn voor verschillende behandelingen. Vraag raad aan je apotheek of dokter. 

Wanneer moet je hulp zoeken?

In de meeste gevallen hoef je je geen zorgen te maken als je wratten hebt. Maar soms vraag je toch beter advies van een dokter. Bijvoorbeeld in volgende gevallen:

• Als je ineens last hebt van grote clusters wratten.
• Als je een verzwakt immuunsysteem hebt en regelmatig wratten krijgt.
• Als je pijnlijke, bloedende of ernstig jeukende wratten krijgt.
• Als je wratten krijgt op gevoelige delen van het lichaam.
• Als je wil bespreken hoe je de wratten het best kunt laten verwijderen.

Kan een wrat kwaadaardig zijn?

Wratten kunnen zelf niet kwaadaardig worden. Er zijn wel wratten die erg kunnen lijken op huidkanker. Twijfel je aan een plekje, dan kan je dit het best laten onderzoeken door een huisarts of dermatoloog.

Een plekje moet zeker gecontroleerd worden als het vage randen heeft, meerdere kleuren heeft, groter is dan 6 millimeter, jeukt, bloedt, groter wordt of van vorm verandert.

Hoe kan Doktr je helpen?

Via de Doktr-app spreek je snel met een erkende huisarts via video, zonder afspraak. De huisarts kan je helpen bij het beoordelen van de symptomen, je advies geven en een correcte behandeling voorschrijven.

Schreef de dokter medicatie voor? Dan vind je de voorschriften meteen terug in de app of op je elektronische identiteitskaart (eID).

Krijg meteen hulp in de Doktr-app