Schurft (scabiës)

Wat is schurft?

Schurft of scabiës is een huidziekte die wordt veroorzaakt door een mijt, een klein spinachtig diertje. De mijt kruipt onder de huid en de uitwerpselen van het dier veroorzaken meestal hevige jeuk, vooral 's avonds en 's nachts.

Hoe kun je schurft herkennen?

Schurft veroorzaakt hevige jeuk, vooral 's avonds en 's nachts. Jeuk kan overal op het lichaam voorkomen, maar meestal niet op het hoofd.

De jeuk, die het gevolg is van overgevoeligheid voor de uitwerpselen van de schurftmijt, begint vaak pas 4 tot 6 weken na de besmetting. In deze periode kun je anderen besmetten, ook al vertoon je geen symptomen. Als je ooit schurft hebt gehad en opnieuw besmet raakt, kun je al binnen een paar dagen last krijgen van jeuk.

De zichtbare symptomen van schurft verschillen van persoon tot persoon en kunnen een of meer van de volgende zijn:

• Zigzagvormige, centimeterlange, draadachtige patronen onder de huid. Het zijn eigenlijk de gangetjes van de schurftmijt. Ze zijn het gemakkelijkst te zien op de handen (in de plooien tussen de vingers) en voeten, maar zelfs daar zijn ze soms moeilijk waar te nemen. Andere plekken op de huid waar ze kunnen voorkomen, zijn rond de navel, op de rug, op de tepels en op de geslachtsdelen.
• Kleine blaasjes en rode bultjes langs de patronen.
• Schrammen, geïnfecteerde kleine wondjes en huidveranderingen die lijken op eczeem.
• Bij ouderen en personen met een verzwakt immuunsysteem kunnen extreem veel schurftmijten in en op de huid aanwezig zijn, waardoor er korsten ontstaan die schurftmijten bevatten. Dit is een speciale vorm van schurft die scabiës crustosa wordt genoemd.

Hoe krijg je schurft?

Schurft wordt overgedragen door nauw lichamelijk contact, zoals elkaars hand vasthouden of in hetzelfde bed slapen, met iemand die schurft heeft. Scabiës kan ook worden overgedragen via kleding, beddengoed en handdoeken, hoewel dit niet vaak voorkomt.

Wat kun je zelf doen?

Na een behandeling tegen schurft treedt vaak aanhoudende jeuk op. Dit komt doordat dode schurftmijten of hun uitwerpselen in de huid achterblijven, wat een allergische reactie veroorzaakt. Wanneer de buitenste huidlaag wordt vervangen door de aangroei van nieuwe huidcellen, verdwijnt de jeuk.

Je kunt jeuk verlichten en het risico op besmetting van anderen verminderen door het volgende te doen:

• Jeuk die na de behandeling blijft optreden, kun je behandelen met hydrocortisoncrème
  of -zalf of antihistaminetabletten, die je zonder voorschrift kunt kopen.
• Licht het personeel van de kinderopvang of school in als je kind scabiës heeft, zodat zij en andere ouders waakzaam kunnen zijn voor symptomen.
• Vermijd contact met ouderen. Als je in een omgeving met ouderen werkt, is het raadzaam om je leidinggevende in te lichten en thuis te blijven tot de behandeling achter de rug is.

Om van alle schurftmijten af te komen, is het ook belangrijk om je woning grondig schoon te maken. Volg de onderstaande tips om het risico op besmetting te verkleinen:

• Was je handen grondig en vaak met vloeibare zeep en water. Droog je handen met keukenpapier.
• Was beddengoed, kleding, handdoeken en ander textiel in huis op minstens 60 graden Celsius om de schurftmijten te doden.
• Was ook al het zachte speelgoed van je kinderen.
• Stofzuig grondig, ook de bedden en meubels.
• Schoenen en andere moeilijk wasbare artikelen, zoals textiel dat niet op 60 graden kan worden gewassen, zet je het best twee tot drie dagen buiten in een afgesloten zak.

Behandeling van schurft

Het is belangrijk om te weten of je wel degelijk schurft hebt. Zie je zelf geen typische schurftgangetjes, ga dan naar je huisarts, die met een microscoop zal kijken. Is de diagnose scabiës, houd dan rekening met de onderstaande punten:

• Behandel schurft met Zalvor, een vloeibaar geneesmiddel dat op het lichaam wordt aangebracht. Zalvor is op voorschrift verkrijgbaar in de apotheek en moet twee keer worden aangebracht met een tussenpoos van een week.
• Het is belangrijk dat alle mensen die samenwonen op hetzelfde moment behandeld worden om te voorkomen dat iemand die nog geen symptomen vertoont de infectie verder verspreidt.
• Er kunnen ook geneesmiddelen op voorschrift nodig zijn, als je bijvoorbeeld schurftkorsten hebt of om de een of andere reden geen Tenutex kunt gebruiken.
• Zorg ervoor dat je je woning grondig schoonmaakt om het risico dat je opnieuw besmet raakt te verkleinen.

Wanneer moet je medische hulp inschakelen?

Neem contact op met een huisarts in de volgende gevallen:

• Je denkt dat je scabiës hebt, omdat je bijvoorbeeld schurftgangetjes op je huid ziet.
• Je hebt ernstige jeuk.
• Je hebt vier weken na de behandeling nog steeds jeuk of de jeuk is gestopt, maar komt terug.

Als je samenwoont of nauw contact hebt gehad met iemand bij wie schurft is vastgesteld, moet je ook worden behandeld. Je kunt besmet zijn met schurft, maar nog geen symptomen vertonen.

Hoe kan Doktr je helpen?

Via de Doktr-app spreek je snel met een erkende huisarts via video, zonder afspraak. De huisarts kan je helpen bij het beoordelen van de symptomen, je advies geven en een correcte behandeling voorschrijven.

Schreef de dokter medicatie voor? Dan vind je de voorschriften meteen terug in de app of op je elektronische identiteitskaart (eID).

Krijg snel hulp in de Doktr-app

Veelgestelde vragen

Hier beantwoorden we veelgestelde vragen over schurft.

• Wat is de oorzaak van schurft?

  Schurft bij mensen wordt veroorzaakt door een mijt die 0,3 tot 0,4 millimeter groot is. Wie verder gezond is, kan tot tien schurftmijten in de huid hebben. Bij ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem kunnen dat er enkele honderden zijn.

  Scabiës bij bijvoorbeeld honden en katten kan zich niet voortplanten op de menselijke huid, maar wel jeukende beten veroorzaken.

• Hoe kun je schurft voorkomen?

  Je kunt schurft voorkomen door contact met iemand die ermee besmet is te vermijden. Het wordt doorgegeven door lichamelijk contact, en heeft niets met een slechte hygiëne te maken.

• Wat is de incubatietijd van schurft?

  De incubatietijd is de tijd tussen het moment dat je besmet raakt en het moment dat je symptomen krijgt. In de meeste gevallen is de incubatietijd bij schurft twee tot zes weken.

• Is schurft een soa?

  Nee, schurft is geen soa. Je krijgt het door lichamelijk contact, niet enkel door seksueel contact. De kans dat je schurft krijgt van iemand waarmee je seksueel contact hebt gehad, is uiteraard groter omdat er sprake is van langduriger huid-op-huidcontact.

• Heb ik schurft of eczeem?

  Zowel schurft als eczeem kunnen voor jeuk zorgen, waardoor het lastig kan zijn om ze van elkaar te onderscheiden.

  Schurft is echter een besmettelijke infectie, die wordt veroorzaakt door mijt, en die vooral ‘s nachts voor jeuk zorgt over het hele lichaam.

  Eczeem is geen infectie, maar uitslag vanuit de huid zelf omdat ze droog is, gevoelig is voor eczeem of in contact is geweest met iets waaraan ze gevoelig is. Eczeem zorgt voor permanente jeuk op de plaatsen van de huiduitslag. Bovendien is eczeem niet besmettelijk.

• Hoe verwijder je schurftmijt van meubels?

  Was al het verwijderbare textiel op ten minste 60 graden Celsius en stofzuig grondig wat niet gewassen kan worden. Indien mogelijk kun je meubels ook twee tot drie dagen laten luchten.

  Is schurft besmettelijk?

  Ja, schurft is zeker besmettelijk. Besmetting gebeurt via direct huid-op-huidcontact (15 minuten of langer) of frequent huid-op-huidcontact met de besmette persoon. Je kunt het ook krijgen door lakens, handdoeken of kleren te delen met iemand die besmet is.

  Je blijft bovendien besmettelijk tot schurft afdoend werd behandeld. Voorzichtigheidshalve is dit dus na de tweede keer insmeren met Zalvor.